Dziembowski.pl
Zbigniew Dziembowski
Tel: (+48) 322 380 680 | Fax: (+48) 322 380 680 | Email: zbigniew(@)dziembowski.pl
Zbigniew Dziembowski | Tel./Fax: (+48) 322 380 680 | Email: zbigniew(@)dziembowski.pl
HERALDYKA POLSKA
Ze
względu
na
specyficzny
rozwój
społeczeństwa
feudalnego
w
Polsce
prowadzący
do
objęcia
postulatem
równości
szlachty
wyjątkowo
szerokiego
grona
osób
(inaczej
niż
np.
w
Anglii,
gdzie
tytuł
dziedziczy
tylko
jedna
osoba),
a
być
może
ze
względu
na
dłuższe
funkcjonowanie
niż
na
Zachodzie
pozostałości
ustroju
plemiennego
heraldyka
polska
posiada
cechy zasadniczo odróżniające ją od heraldyki zachodniej.
W
polskich
godłach
heraldycznych
często
występują
znaki
przypominające
gmerki
lub
pismo
runiczne.
Stało
się
to
zresztą
podstawą do teorii o runicznym pochodzeniu polskich herbów.
Linearny
charakter
wielu
polskich
godeł
wywodzi
się
od
plemiennych
znaków
własnościowych,
które
musiały
być
łatwe
do
wycięcia
lub
wypalenia
na
drzewach,
barciach,
słupach
granicznych,
czy
skórze
bydła.
Herby
zachodnioeuropejskie
powstawały zaś jako obiekty malowane na tarczach, stąd większe bogactwo i plastyczność ich godeł.
Podobne
do
polskich
godła
występują
w
herbach
i
znakach
rodowych
Litwy
i
Ukrainy,
jeszcze
przed
połączeniem
z
Koroną
Polską.
Niektórzy
heraldycy
wywodzili
godła
polskich,
litewskich,
ruskich
i
tatarskich
herbów
od
tamg
sarmackich.
Podczas
gdy
niektóre
herby
rodów
tatarskich,
litewskich
i
ruskich
niewątpliwie
pochodzą
od
tamg,
to
wywodzenie
większości rdzennie polskich herbów od tych znaków nie znajduje dziś uzasadnienia.
Herby
z
godłami
zoomorficznymi
(wizerunki
zwierząt
występujących
w
naturze
oraz
smoków,
gryfów
i
hybryd
znanych
z
bestiariuszy)
nie
należą
do
popularnych
w
polskiej
heraldyce.
Zazwyczaj
przywędrowały
one
z
Europy
Zachodniej.
Do
najstarszych
polskich
znaków
herbowych
należą
godła
o
prostym
rysunku
(kreska,
belka,
krzyż,
miecz,
strzała,
podkowa,
półksiężyc, gwiazda).
Szlacheckość
polskiej
heraldyki
wiąże
się
z
dominującą
w
dawnej
Polsce
rolą
herbów
szlacheckich.
W
innych
krajach
posiadanie i używanie herbu było przywilejem nie tylko szlachty - herby mieli też mieszczanie, a niekiedy i chłopi.
Ze
względu
na
przywiązanie
do
zasady
równości
w
obrębie
stanu,
heraldyka
polskiej
szlachty
pozbawiona
jest
elementów
mogących
naruszać
tę
równość.
Zgodnie
z
prawem
w
Rzeczypospolitej
zakazane
były
zagraniczne
tytuły
arystokratyczne
i
ordery,
a
także
ich
odzwierciedlenie
w
herbach.
Jedyną
zwyczajowo
przyjętą
koroną
w
herbie
była
korona
szlachecka
i
w
przeciwieństwie do zasad w innych krajach była w Polsce nieodzownym elementem herbu szlacheckiego.
Jedynym
wyjątkiem
w
zasadach
równości
było
dopuszczenie
używania
tytułu
księcia
dla
nielicznej
grupy
dynastycznych
książąt
piastowskich,
litewsko-ruskich
i
tatarskich.
Była
to
jednak
różnica
czysto
honorowa,
nie
pociągała
ona
za
sobą
żadnych przywilejów. Rodziny te używały w herbie mitry, ale często przedstawiały swój herb jako zwykły herb szlachecki.
W
polskiej
heraldyce
rzadkością
są
również
inne
elementy
herbu,
jak
np.
trzymacze
heraldyczne,
czy
dewizy
herbowe.
Moda
ozdabiania
herbów
obcymi
dodatkami,
trzymaczami
heraldycznymi,
obcymi
orderami
i
koronami
hrabiowskimi
lub
baronowskimi
pojawiła
się
dopiero
po
rozbiorach
Rzeczypospolitej.
Prawie
wszystkie
tytuły
hrabiowskie
i
baronowskie
zostały
nadane
przez
zaborców.
Część
tytułów
nadano
w
uznaniu
pozycji
społecznej
bądź
zasług
rodu,
część
tytułów
arystokratycznych została po prostu kupiona.
Herb DOŁĘGA
Herb DOŁĘGA - polski herb szlachecki. Jeden z
herbów unii horodelskiej. Z tego rodu m.in.
Maria Skłodowska-Curie (1867-1934),
dwukrotna laureatka Nagrody Nobla.
więcej
Herb RADWAN
Herb RADWAN - polski herb szlachecki.
Jeden z 47 polskich herbów unii horodelskiej
w 1413 roku.
więcej
Herb SYROKOMLA
Herb SYROKOMLA - polski herb szlachecki
wywodzący się od herbu ABDANK. Jeden z 47
polskich herbów unii horodelskiej w 1413
roku.
więcej